Một trong những hành trình gây tranh luận mạnh mẽ nhất suốt hơn 100 năm qua chính là câu chuyện về bình đẳng giới trong Olympic. Để giúp bạn làm rõ hơn vấn đề này, buchlyviepotteryshop đại diện cùng góc nhìn xã hội hiện đại xin được phân tích vấn đề trong bài viết dưới đây.
Câu chuyện dài hơn một thế kỷ về Olympic và bình đẳng giới
Câu chuyện dài hơn một thế kỷ về bình đẳng giới trong Olympic là hành trình tranh đấu của các vận động viên nữ diễn ra như sau:
Không có bình đẳng giới trong olympic trước đây
Ít ai ngờ rằng, kỳ Thế vận hội đầu tiên năm 1896 không hề có bóng dáng phụ nữ. Người sáng lập Olympic hiện đại, ông Pierre de Coubertin thậm chí từng cho rằng phụ nữ nên ở nhà cổ vũ thay vì thi đấu.
Mãi đến Olympic Paris 1900, nữ giới mới lần đầu được cho phép thi đấu, nhưng chỉ ở 5 môn ít vận động như quần vợt, golf. Dù có mặt, họ vẫn bị xem là “yếu ớt”, thi đấu chủ yếu để tạo thêm không khí chứ không phải vì thành tích.
Lần đầu tiên vỏn vẹn 22 VĐV nữ được góp mặt, chiếm chưa tới 3% tổng số. Đó là một khởi đầu đầy chật vật cho khái niệm bình đẳng giới trong thể thao, và câu chuyện ấy đã kéo dài suốt hơn một thế kỷ.
Thập kỷ 1960-70 đánh dấu những chuyển biến đầu tiên. Các phong trào đấu tranh vì quyền phụ nữ lan rộng từ xã hội vào thể thao. Tuy nhiên, việc nữ vận động viên được công nhận vẫn diễn ra rất chậm.
Dù các kỳ Thế vận hội sau đó ghi nhận dần sự gia tăng về mặt số lượng, nhưng bình đẳng không chỉ nằm ở việc được thi đấu. Đằng sau mỗi suất thi, mỗi chiếc vé lên đường là cả một hệ thống chính sách, ngân sách và định kiến.
VĐV nữ thường không nhận được sự hỗ trợ tài chính, tập luyện, hoặc thậm chí là truyền thông tương xứng. Họ chiến đấu không chỉ với đối thủ, mà còn với hàng rào vô hình mang tên truyền thống.
Bình đẳng giới trong Olympic hôm nay
Thế nhưng, từng bước một, những người phụ nữ mạnh mẽ đã vượt rào cản. Họ thi đấu, lập kỷ lục, tạo dấu ấn và buộc thế giới phải thay đổi cái nhìn. Chính sự kiên trì đó đặt nền móng cho phong trào bình đẳng giới trong Olympic hôm nay.
Mãi đến những năm gần đây, dưới áp lực của cộng đồng quốc tế và các tổ chức xã hội, IOC (Ủy ban Olympic Quốc tế) mới có những bước đi cụ thể. Năm 2018, dự án Gender Equality Review được ra mắt, đánh dấu sự chuyển mình từ nói suông sang hành động.
Chính sách này bao gồm 25 khuyến nghị thực tế, từ tăng cơ hội thi đấu cho nữ giới đến cải cách cách đưa tin thể thao để tránh định kiến giới tính.
Các liên đoàn quốc tế như FIFA, IAAF, hay FINA đều bị đặt dưới kính lúp về cách phân bổ quyền lực, ngân sách và suất thi đấu giữa nam và nữ. Việc đưa nữ giới vào ban lãnh đạo đã trở thành một phần trong tiêu chuẩn đánh giá phát triển bền vững của thể thao thế giới.
Tại Olympic Tokyo 2020, tỷ lệ nữ vận động viên lên đến 48,8%, con số cao kỷ lục. Ban tổ chức khẳng định mục tiêu Olympic Paris 2024 sẽ là kỳ đầu tiên có tỷ lệ 50-50 hoàn toàn giữa nam và nữ.
Paris 2024 – kỳ Thế vận hội viết lại định nghĩa về công bằng
Paris 2024 được xem là kỳ Olympic tạo tiền lệ bình đẳng giới trong olympic khi lần đầu tiên đạt tỷ lệ 50:50 giữa VĐV nam và nữ.
Tất cả 206 quốc gia tham dự đều được yêu cầu đăng ký số lượng nam, nữ cân bằng. Nhiều quốc gia đã thiết lập các chương trình học bổng, tuyển chọn riêng cho nữ vận động viên, nhằm đảm bảo họ có đủ điều kiện cạnh tranh.
Một loạt các thay đổi mang tính biểu tượng cũng được triển khai nhằm thực hiện bình đẳng giới trong olympic:
- Người cầm cờ trong lễ khai mạc sẽ là một cặp đôi nam, nữ đại diện cho mỗi quốc gia.
- Lễ bế mạc năm nay sẽ kết thúc bằng nội dung marathon nữ, điều chưa từng xảy ra.
- Nội dung hỗn hợp (nam, nữ) được tăng cường, từ bơi tiếp sức đến vượt chướng ngại vật, thể hiện tinh thần đồng đội không phân biệt giới.
Chưa dừng lại ở đó, IOC còn thúc đẩy các đài truyền hình quốc tế dành khung giờ đẹp cho các nội dung thi đấu của nữ để sự hiện diện của họ. Vì bình đẳng giới không chỉ là thi đấu, mà còn là được thấy, được kể tên, và được công nhận.
Và điều kỳ diệu đang xảy ra: lượng người theo dõi các nội dung nữ tăng lên mạnh mẽ, thậm chí vượt qua cả một số nội dung nam. Nhiều khán giả, đặc biệt là thế hệ trẻ không còn quan tâm đến giới tính, mà chỉ dõi theo đam mê và đẳng cấp thực sự.
Chính sách bình đẳng định nghĩa lại thể thao
Nếu nhìn vào những thay đổi trong 20 năm qua, có thể thấy rằng bình đẳng giới trong olympic đã không còn là khẩu hiệu mang tính đối phó. Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) đã và đang thực hiện nhiều chính sách mang tính cách mạng để thúc đẩy bình đẳng giới trong Olympic.
Cơ hội thi đấu công bằng hơn bao giờ hết
Tại Paris 2024, các nội dung thi đấu được sắp xếp để đảm bảo không có môn thể thao nào hoàn toàn vắng bóng nữ giới. Từ quyền Anh, bắn cung, canoeing đến skateboarding, nữ VĐV đều có sân chơi riêng và mức độ cạnh tranh cao.
Một điểm mới đáng chú ý là các liên đoàn thể thao phải cam kết bình đẳng về suất thi, và không được cắt giảm nội dung nữ để “dồn chỗ” cho nội dung nam.
Chính sách “one-in-one-out” được áp dụng nghiêm ngặt: nếu muốn bổ sung nội dung mới cho nam, thì nội dung nữ tương đương cũng phải có mặt. Điều này tạo ra áp lực tích cực buộc các Liên đoàn thể thao phải cải cách bình đẳng giới trong olympic.
Giải quyết các vấn đề gây tranh cãi trong bình đẳng giới trong olympic
Một số môn thể thao từng yêu cầu VĐV nữ phải mặc quần áo truyền thống như bikini hoặc váy ngắn đã phải thay đổi. Giờ đây, VĐV được tự chọn trang phục phù hợp, miễn là tuân thủ về mặt kỹ thuật. Sự kiện đội tuyển thể dục dụng cụ nữ của Đức mặc bodysuit thay vì leotard đã trở thành một cú hích lớn cho quyền lựa chọn của phụ nữ.
Đối với các VĐV chuyển giới hoặc có đặc điểm giới tính khác biệt (DSD), IOC cũng ban hành chính sách bình đẳng giới trong olympic. Chính sách này khuyến khích các Liên đoàn tạo ra khung tiêu chuẩn riêng, minh bạch và tôn trọng nhân quyền.
Vụ việc của Imane Khelif, nữ VĐV boxing bị từ chối thi đấu vì yêu cầu kiểm tra giới tính đã đặt ra thách thức lớn. Nhưng đồng thời, nó cũng buộc các tổ chức phải đối thoại sâu hơn thay vì trốn tránh.
Xem thêm: Tác Động Kinh Tế Của Olympic: Góc Nhìn Từ Buchlyviepotteryshop
Người hâm mộ và Olympic – khi công chúng trở thành động lực thay đổi
Không chỉ các vận động viên hay nhà tổ chức, người hâm mộ giờ đây đang là lực đẩy mạnh mẽ nhất cho bình đẳng giới trong Olympic.
Từ những cuộc thảo luận sôi nổi trên mạng xã hội đến các chiến dịch hashtag lan rộng khắp TikTok, Instagram, Twitter, làn sóng ủng hộ bình đẳng giới đã bùng nổ mạnh mẽ. Người xem trực tiếp lên tiếng yêu cầu khung giờ truyền hình công bằng, buộc các nhà đài, nhà tài trợ và ban tổ chức phải lắng nghe.
Trong bối cảnh đó, cụm từ người hâm mộ và Olympic không còn là hai đối tượng tách biệt. Họ đang tác động lẫn nhau. Người xem thúc đẩy thay đổi chính sách; Olympic, ngược lại, truyền cảm hứng về một thế giới công bằng hơn.
Một cô bé 12 tuổi có thể ngồi trước màn hình, chứng kiến một nữ VĐV cầm cờ dẫn đoàn, đứng trên bục vinh quang, và nghĩ: “Tôi cũng có thể làm được.” Đó chính là giá trị lớn nhất mà bình đẳng giới trong Olympic mang lại.
bình đẳng giới trong olympic không phải để xóa nhòa khác biệt giới, mà là để mỗi cá nhân được thể hiện trọn vẹn năng lực của mình. Họ sẽ không bị ràng buộc bởi giới tính sinh học hay định kiến xã hội.
Kết luận
Phong trào bình đẳng giới trong Olympic đã làm phong phú thêm bản sắc thể thao toàn cầu, truyền cảm hứng cho hàng triệu cô gái dám ước mơ. Buchlyviepotteryshop tin rằng mỗi câu chuyện về nữ VĐV là một tác phẩm không hoàn hảo theo khuôn mẫu, nhưng luôn mang trong mình giá trị bền lâu. Và đó chính là vẻ đẹp thật sự của thể thao.
